Image
“De grenzen van de psychiatrie openbreken”
“De grenzen van de psychiatrie openbreken”
NIEUWE EXPO ‘FEAR’ IN P.C. SINT-AMANDUS
Voor de vierde keer opent psychiatrisch centrum Sint-Amandus de deuren van een bijzondere expo. Met ‘Fear’ pakken de organisatoren en curator Frank Demarest opnieuw uit met een tentoonstelling over een belangrijk thema binnen de sector.
Zondag 8 oktober is de vernissage van de nieuwe expo in de gebouwen van Sint-Amandus. Een 35- tal kunstenaars uit binnen- en buitenland stelt er tentoon onder leiding van curator Frank Demarest van het Platform voor Actuele Kunsten (PAK). “Dit verhaal startte destijds toen Frank hier een goede vriend kwam bezoeken. Die patiënt was tevens een goed kunstenaar De huidige curator zag ook heel wat mogelijkheden in de architectuur van onze gebouwen”, legt facilitair directeur Luc Debruyckere uit.
OUTSIDER ART
Voor Sint-Amandus is de expo keer op keer van groot belang om de drempel naar een psychiatrisch centrum voort te verlagen. “Naast werk van professionele kunstenaars staat ook ‘outsider art’ (art brut) tentoon. Deze werken zijn van mensen met een beperking of een psychiatrische problematiek. Of een mix van beide. Sommige werken zijn zelfs van ex-patiënten van ons centrum”, zegt Luc Debruyckere. “Ons centrum en de sector van de psychiatrische centra veranderden de laatste decennia heel erg. Dit was vroeger een slaapzaal met zestig bedden. Nu wordt dit gebouw gebruikt voor vergaderzalen en kantoren. Door de expositie komen hier mensen die onze site anders nooit zouden bezoeken. We slopen figuurlijk de muren van Sint-Amandus. Op die manier breken we de grenzen van onze sector open. We brengen het psychiatrisch centrum dichter bij de mensen. Bovendien behandelt de kunst telkens een thema dat met onze sector en mentale gezondheid te maken heeft”, gaat Luc Debruyckere voort.
THERAPIE
Ook in het psychiatrisch centrum zelf maakt kunst deel uit van de dagelijkse werking. “We hebben een eigen kunstatelier waar patiënten heel vaak aan de slag gaan. Het wordt gebruikt bij therapie en is vaak een goeie tool om dingen letterlijk een plaats te geven”, vertelt de directeur. Ook in de kapel van de site hangt intussen een enorm kunstwerk, Estragos de la Guerra, een prestigieus werk van kunstenaar Frans Gentils. “Dit werk is een van de topstukken van de expo”, glundert Luc Debruyckere. “Gentils maakte hier een combinatie van de Nachtwacht van Rembrandt en El 3 de mayo en Madrid van de Spaanse schilder Francis Goya. De kunstenaar verenigt hier twee totaal verschillende schilderijen over oorlog. Bij de Nachtwacht gaat het om een theatrale weergave, bij het werk van Goya gaat het om pure gruwel en executie. Bovenaan het schilderij valt de totale inferno op te merken. Kortom, het is een schilderij dat enorm veel verschillende gevoelens combineert en waar we graag mee uitpakken.” De vorige editie van de expositie heette A butterfly’s scream. “Die titel sloeg op de metafoor van deschreeuw van de psychiatrische kwetsbare mensen, een schreeuw om gehoord te worden, om erkenning. Een editie eerder was de expo getiteld Faces en zetten we heel wat gezichten centraal. Door het succes van de eerdere edities blijven we deze tentoonstelling organiseren. Vorige keer mochten we ruim 2.000 bezoekers verwelkomen.”
ONDER DE INDRUK
Ook Frank Demarest herinnert zich het succes van de voorbije edities. “Ik merk dat mensen stil worden. De werken én de locatie laten een indruk na bij de mensen. Dat is ook voor mij het belangrijkst. Mensen ontroeren en enthousiasmeren aan de hand van kunst, dat is waar het voor mij om draait. Ook de patiënten zelf geven deugddoende reacties. Natuurlijk ligt niet elke patiënt hiervan wakker. Net daarom is dit een perfecte weerspiegeling van de maatschappij. Ook buiten deze muren ligt niet iedereen wakker van kunst.”
De expo is te bezichtigen tot en met zondag 3 december tijdens de kantooruren. In het weekend is de tentoonstelling open van 14 tot 18 uur.
Verschenen in Brugsch Handelsblad 06/10/2023
Journalist: Arno Van Haverbeke